Bí ẩn vàng

Vàng đang là kênh đầu tư được chú ý tại Việt Nam và trên thế giới. Nhưng, giống như chứng khoán, đầu tư vàng cũng đòi hỏi nhà đầu tư trang bị kiến thức cần thiết để không phải đầu tư theo kiểu đánh bạc đầy rủi ro.

Thực tế cho thấy, các nhà đầu tư đều rất coi trọng vàng, nhưng ít người hiểu được sâu sắc vai trò của nó trong thị trường tài chính thế giới. Được xem như loại tài sản có độ “trú ẩn an toàn”, thứ kim loại quý giá này có thể gia tăng giá trị khi thị trường chứng khoán mất điểm và ngay cả khi nền kinh tế bị suy thoái.

Trong khoảng 3 năm trở lại đây, thị trường vàng Việt Nam đã và đang có những bước tiến mạnh mẽ và ngày càng biến động cùng nhịp hơn với thị trường thế giới. Cùng với sự tụt dốc của thị trường chứng khoán và việc “đóng băng” trên thị trường bất động sản thì chuyển hướng sang lĩnh vực kinh doanh vàng đang là lựa chọn hấp dẫn của nhà đầu tư. Tuy nhiên, phải thừa nhận một sự thật kinh doanh vàng luôn là kênh đầu tư ẩn chứa nhiều rủi ro, khó dự báo chính xác. Vì vậy, sự chuẩn bị chu đáo về kiến thức, bản lĩnh và kinh nghiệm đầu tư được xem là hành trang không thể thiếu để các nhà đầu tư tự tin tham gia vào cuộc chơi.

Theo BIS (Bank of Intemational Settlement), cấu trúc thị trường tài chính toàn cầu được phân thành hai phần chênh lệch nhau khá lớn: Thương mại và đầu tư (giao dịch vật chất) chỉ chiếm 15%, trong khi Phòng ngừa rủi ro và đầu cơ (giao dịch vị thế) lại chiếm đến 85%. Do đó, kiến thức trong việc phân tích và ra quyết định đầu tư, kinh doanh vàng là điều rất cần thiết cho các nhà đầu tư. Một số liệu đáng buồn là theo thống kê trong thời gian qua, có đến 90% nhà đầu tư vàng tại Việt Nam bị thua lỗ. Nguyên nhân là đa số nhà đầu tư chủ yếu kinh doanh vàng mang tính nghiệp dư. Một lý do khách quan là chúng ta chưa có nhiều chuyên gia giỏi về đầu tư vàng cũng như có rất ít sách viết về đề tài này. Trong khi đó, nhà đầu tư vàng chuyên nghiệp đòi hỏi phải có sự am hiểu kiến thức về nền kinh tế thế giới, đặc biệt là các nền kinh tế lớn như Mỹ, EU, Nhật Bản, Trung Quốc..., hoạt động của các Ngân hàng Trung ương và các quỹ đầu cơ vàng lớn, sức mạnh của đồng USD, sự thay đổi trên thị trường chứng khoán, giá cả các nguyên liệu trên thị trường thế giới, cùng với tình hình kinh tế Việt Nam, chính sách tỷ giá...

Sự thật vàng là một phần không thể tách rời trong lịch sử nhân loại. Nó đã và đang được ưa chuộng trong nhiều thiên niên kỷ do khả năng sáng bóng, khả năng gia công và mức độ khan hiếm của nó. Trước đây, vàng thường chỉ để dành cho hoàng gia, tầng lớp quý tộc, và các chức sắc tôn giáo sử dụng. Trong một số xã hội, màu sắc của vàng gắn với những sức mạnh kỳ bí. Vấn đề lịch sử này đã giải thích cho tính chất thần bí của vàng trong toàn bộ lịch sử tồn tại của nhân loại.

Chắc chắn trong thời kỳ đồ đá, vũ khí làm bằng đá được đánh giá cao, trái lại trong thời kỳ đồ đồng và đồ sắt, nó đã mất đi nhiều giá trị. Ngày nay, chỉ có vài loại đá được coi là có tính chất thần bí; song chắc hẳn đá lửa không còn nằm trong danh sách hàng đầu “phải có” của bất kỳ ai. Tuy nhiên, vàng vẫn chưa bao giờ là một vật dụng hàng ngày, và vì đặc tính độc đáo này, vàng đã được gìn giữ qua suốt các thời kỳ - nhiều đến mức mà nó trở thành một phần của ngôn ngữ và đời sống tinh thần của chúng ta.

Tại các kỳ Olympic, các vận động viên cố gắng giành huy chương vàng, thành tựu cao nhất trong môn thể thao mà họ thi đấu; các quốc gia có truyền thống bóng đá cũng thi thố để giành Cúp thế giới (dĩ nhiên cũng là vàng); những người giành giải Nobel nhận huy chương vàng để ghi nhận sự đóng góp của họ cho nhân loại. Chúng ta thừa nhận đặc tính vượt trội của vàng khi nói im lặng là “vàng” hoặc sống qua “những năm tháng vàng son”. Những người bán lẻ và các nhà quảng cáo cố gắng tận dụng ý nghĩa bao hàm này khi cam kết dành cho chúng ta “các thẻ tín dụng vàng”, cà phê “Hỗn hợp Vàng”, chocolate “Tất cả đều là vàng”. Hy vọng không thực phẩm nào có chứa vàng, song có lẽ người ta tin bằng cách nối kết những sản phẩm này với vàng sẽ làm chúng ta tin mình đang mua một sản phẩm có chất lượng cao và đặc biệt. Quả thực, Sigmund Freud đã nhận xét: “Chúng ta bị vàng lôi cuốn bởi những tưởng tượng ngay từ thời thơ ấu của mình”.

Vàng là một kênh đầu tư đa dạng

Với sự tăng trưởng về hàng hóa với tư cách là một loại tài sản, các ngân hàng thực hiện một số nghiên cứu đánh giá tỷ lệ thích hợp cho lĩnh vực này nhằm tìm ra Sharpe Ratio (chỉ tiêu đo lường hiệu quả) tối ưu cho một danh mục đầu tư. Tuy nhiên, vẫn còn ít nghiên cứu độc lập được công bố về vàng trong danh mục đầu tư của những bên nắm giữ vàng lớn nhất - các ngân hàng trung ương.

Có lẽ chỉ có những quan điểm công khai của Ngân hàng trung ương châu Âu khi lựa chọn 15% số lượng vàng dựa trên việc thành lập ECB (mặc dù tôi cảm thấy rằng vẫn còn nhiều điều phải làm với quyền sở hữu của các thành viên thành lập vào thời điểm đó) và của bà Maria Gueguina thuộc Ngân hàng trung ương Nga khi bằng những nhận định mang tính lý thuyết của mình đối với Hội nghị LBMA (có trong Chương 4), bà thấy tỷ lệ 10% là tỷ lệ vàng đúng đắn trong kho dự trữ của ngân hàng trung ương.

Hội đồng vàng thế giới đã tiến hành một số cuộc điều tra thăm dò cho thấy lợi nhuận mà vàng có thể đem lại cho một danh mục đầu tư. Trong một nghiên cứu như vậy đối với các tổ chức đầu tư Mỹ có tên gọi Vàng là một tài sản Chiến lược (Richard Michaud, Robert Michaud, và Katharine Pulvermacher năm 2006), các tác giả kết luận: “Vàng có thể có ưu thế trong danh mục đầu tư đối với các loại tài sản như các thị trường đang nổi và đỉnh chóp nhỏ do giá trị của nó, với tư cách là một tài sản đầu tư đa dạng. Một chỉ định chiến lược đối với vàng phụ thuộc vào mức độ rủi ro của danh mục đầu tư. Một chỉ định nhỏ nhưng quan trọng là 1 đến 2% khi mức rủi ro thấp và 2-4% khi danh mục đầu tư ở mức cân bằng. Trong khi về mặt thống kê không quan trọng ở những mức rủi ro cao, vàng có thể đem lại ổn định tại các thị trường và nền kinh tế nghèo cho các tổ chức đầu tư chiến lược dài hạn”.

Một ví dụ đơn giản, lấy sự kiện bắt đầu cuộc khủng hoảng thế chấp dưới chuẩn và khủng hoảng tín dụng tính từ tháng 8/2007, vàng chắc chắn là sự bổ sung tuyệt vời cho bất kỳ danh mục đầu tư nào. Trong thời gian đó, nó tăng từ 660 đô-la lên mức cao 1.030 đô-la; và thật đáng chú ý, vì đây không đơn giản là kết quả của việc sụt giá của đồng đô-la, nó tăng từ 485 euro lên 665 euro.

Vàng là vật tích trữ giá trị là tài sản có thể cầm bằng tay

Miêu tả này bao hàm cả vai trò của vàng với cách mà ở đó vàng là tài sản có thể cầm tay và khả năng tự bảo hiểm lâu dài trước lạm phát. Có lẽ, ví dụ gần đây nhất về vàng đại diện cho việc lưu trữ tài sản quy mô lớn là việc vàng được dùng để giúp đỡ những người tị nạn. Số vàng mà họ mang theo nhằm giúp họ bắt đầu cuộc sống mới ở nước ngoài. Dường như chiến lược này có hiệu quả đúng đắn khi vàng có thể dễ dàng đổi sang tiền mặt được.

Một liên tưởng khác, trước khi Hong Kong được trao trả cho Trung Quốc vào tháng 6/1997, một số bài bình luận trên báo chí tài chính quốc tế cho rằng người dân địa phương sẽ khôn khéo chuyển đổi số tài sản sẵn có của mình sang vàng trong trường hợp họ phải tha hương. Hong Kong là khu vực thuộc thế giới thứ nhất. Khái niệm về vàng là vật tích trữ giá trị có ý nghĩa hơn ở nhiều nơi có hệ thống ngân hàng không được phát triển như vậy, như là đối với những người tị nạn Darfur (nếu họ có tiền) hoặc có lẽ là những người Ấn Độ ở nông thôn, nơi vẫn tồn tại sự không tin tưởng vào hệ thống ngân hàng.

Quả thực, nhiều tháng sau thảm họa sóng thần ở châu Á xảy ra vào tháng 12/2004, bang Tamil Nadu của Ấn Độ, một trong những khu vực đô thị hóa nhiều nhất, đã chứng kiến làn sóng mua trữ vàng khi những người sống sót dùng số tiền cứu trợ của mình để mua vàng làm tài sản tiết kiệm cho tới khi nó có thể được sử dụng phục vụ cho công việc tái thiết.

Tuy nhiên, khi các xã hội bắt đầu tin tưởng hơn vào các tổ chức tài chính, mức độ quan trọng của đặc điểm này chắc chắn phải giảm bớt mức độ quan trọng. Quả vậy, việc tăng giá gần đây của vàng một phần là do sự không tin tưởng đối với tình trạng của hệ thống tài chính toàn cầu khi các nhà đầu tư tìm kiếm một thiên đường an toàn cho tài sản của họ.

Chiến binh chống lạm phát

Về phần lạm phát, có một câu chuyện cũ nói rằng một đồng xu vàng (một đồng xu vàng của Anh có hàm lượng kim loại chỉ dưới một phần tư ounce) đã và đang luôn luôn đủ để trả cho bữa tối tại khách sạn Savoy ở London. Hiện trang web Royal Mint cho biết tôi có thể mua một đồng xu vàng với giá 145 bảng Anh, mà nếu khách sạn Savoy không đóng cửa để tu sửa, giá bữa ăn ngon cũng chỉ khoảng 100 bảng hoặc tương tự như vậy cho một người. Vì vậy, điều này đã được chứng minh mặc dù nó không mang tính khoa học nhiều lắm.

Nếu bạn có khuynh hướng đi theo thời trang hơn, có lẽ ý tưởng cho rằng một ounce vàng luôn đủ để mua một trang phục khá đẹp có vẻ thích hợp hơn cả. Hội đồng vàng thế giới đã tìm thấy bằng chứng chứng minh cho lý thuyết này bằng cách so sánh giá của bộ quần áo của nước Anh thời trung cổ, khoảng những năm 1700, với giá của ngày nay (1.000 đôla hoặc tương tự là khoản bổ sung được phép của ngân sách dành cho quần áo).

Tuy nhiên, một lần nữa chúng ta quay lại với chủ đề thực phẩm, có thể lấy một ví dụ trong một thời gian cực dài trong cuốn Vàng là tài sản lưu giữ giá trị của Stephen Harmston (Nghiên cứu Hội đồng vàng thế giới số 22, tháng 11/1998) cho thấy: “Người ta nói rằng một ounce vàng mua được 350 ổ bánh mì trong thời đại của Nebuchadnezzar, Quốc vương của vương quốc Babylon, mất năm 562 trước công nguyên. Cũng một ounce vàng ấy vẫn có thể mua xấp xỉ 350 ổ bánh mì ngày nay. Nói cách khác, trong suốt 2.500 năm, vàng vẫn duy trì được sức mua của mình, ít nhất là về theo số ổ bánh mì, và có tỷ suất lợi nhuận thực tế là không”.

Vàng là “quả bom công phá lạm phát” hiện đại có thể từ ngày có bản vị vàng vì đó là cơ chế mà nhờ đó các ngân hàng được duy trì ở vị thế “thành thật” và chỉ có khả năng in những phiếu có đảm bảo bằng lượng kim loại. Phần nhiều chứng cứ về tính hiệu quả mang tính lịch sử lâu dài của vàng ở khía cạnh này mang tính giai thoại. Tuy nhiên, khi xem xét vàng trong thời gian gần đây, bức tranh lại không quá đơn giản như vậy. Biểu đồ phía dưới cho thấy giá vàng đối với những kỳ vọng về lạm phát, phần sau là suất thu nhập từ trái phiếu chính phủ 10 năm của Mỹ đối với suất thu nhập trái phiếu chính phủ 10 năm của Mỹ là chỉ số lạm phát.

Quả thực, vàng thể hiện ít những kỳ vọng lạm phát trong thời gian một thập niên qua trừ năm cuối cùng, tôi thấy là sự kết hợp của ba yếu tố: yếu tố đầu tiên là có những công cụ mới giúp đảm bảo trước mối đe dọa lạm phát; yếu tố thứ hai, lạm phát đang nhích lên ở các mức thấp; và thứ ba, vàng là một khoản đầu tư tương đối bị phớt lờ. Thời gian hoạt động tốt hơn của vàng rất quan trọng vì nó trùng hợp với việc vàng khơi dậy lại sự thích thú đối với các nhà đầu tư.

Xu hướng này cho thấy nó làm giảm lòng tin vào các nhà chức trách phụ trách tiền tệ hoặc hệ thống ngân hàng. Hãy tin tưởng họ và bạn không cần vàng nhưng nếu lòng tin đó bị đặt nhầm chỗ, các thuộc tính truyền thống này bắt đầu xem ra có sức hấp dẫn hơn nhiều, đặc biệt đúng khi hiện có vô số cách để bảo vệ mình trước lạm phát.

Quả thực, Barclays Capital đã nhận xét: “Trong khi vàng, năng lượng và các hàng hóa khác phản ứng tốt trong những giai đoạn lạm phát, về mặt lôgíc, cách hiệu quả nhất để tự bảo hiểm trước lạm phát là thông qua các thị trường có liên quan tới lạm phát. Trong một thập niên qua, việc giao dịch lạm phát đã trở nên dễ thanh khoản hơn, và do đó trở nên phổ biến hơn. Cách dễ nhất để đánh giá lạm phát là thông qua các trái phiếu có liên quan tới lạm phát, với những chứng khoán chính phủ bảo vệ khỏi lạm phát (thường được gọi là TIPS) mà cả các tổ chức đầu tư và các nhà đầu tư riêng lẻ đều mua. Những trái phiếu này trả một phiếu tỷ suất thực tế cố định dựa trên một nguyên tắc thả nổi cùng phát triển ở mức lạm phát đó. Đến hạn, nhà đầu tư nhận lại một lượng lớn hơn hoặc giá trung bình hoặc giá trung bình cộng lạm phát hỗn hợp trên đường đầu tư nằm ngang.

“Các nhà đầu tư tinh tế hơn đã quay sang các thị trường phái sinh để làm giảm nhẹ các khả năng nợ do liên quan tới lạm phát. Giao dịch các hoán đổi CPI và các hoán đổi tỷ suất thực tế đã trở nên bình thường ở phần lớn các thị trường phát triển toàn cầu, và các thị trường đang nổi cũng chứng kiến sự phát triển của cả thị trường tiền mặt lẫn phái sinh. Việc sử dụng công cụ phái sinh cho phép có thêm các giải pháp dành riêng, đối trọng với bản chất chung của các đầu tư TIPS. Tuy nhiên, TIPS có những lợi thế của chúng, với yếu tố tỷ suất thả nổi cho phép xảy ra biến động ít hơn và do đó khiến chúng trở thành một sự chỉ định beta rất hấp dẫn phục vụ các mục đích đa dạng hóa và ALM/LDI”.

Tuy nhiên, sẽ có một số người về bản chất vẫn còn hoài nghi các chính trị gia và vì thế tin rằng vai trò của vàng là trung tâm của hệ thống tài chính tới mức chỉ bằng cách đánh lạc hướng dư luận, vai trò này mới bị loại bỏ.

Các thuyết âm mưu

Khi vàng vẫn còn ảnh hưởng tới tâm hồn của chúng ta, không có gì ngạc nhiên rằng nó xuất hiện trong rất nhiều thuyết âm mưu. Tình trạng không rõ ràng và mức độ mong muốn chỉ làm tăng tính thần bí của vàng và vì vậy, làm gia tăng vai trò của nó trong những câu chuyện và/hoặc tin đồn như vậy.

Tháng 12/2000, đã có một vụ kiện cáo buộc “các hoạt động lôi cuốn trên thị trường vàng từ năm 1994 tới nay bị giàn dựng bởi các quan chức Chính phủ hoạt động bên ngoài phạm vi quyền hạn pháp lý hay theo hiến pháp quy định cho họ và các ngân hàng vàng lớn hoạt động tích cực trên các thị trường vàng thứ cấp và sàn COMEX tại New York”.

Bị đơn là một nhóm đáng chú ý:

- BIS hay Ngân hàng thanh toán quốc tế, đôi khi còn được gọi là “ngân hàng trung ương của các ngân hàng trung ương”.

- Alan Greenspan, Chủ tịch Hội đồng thống đốc Cục dự trữ liên bang Mỹ.

- William J. McDonough, lúc đó là Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ liên bang New York.

- JP Morgan & Co. Ltd.

- Chase Manhattan Corp.

- Citigroup Inc.

- Goldman Sachs Group Inc.

- Deutsche Bank AG

- Lawrence H. Summers, lúc đó là Bộ trưởng Tài chính Mỹ

Vụ kiện này đã bị bác đơn vào quý I năm 2002.

Tuy nhiên, dường như chủ đề giá vàng đang suy giảm vì các hoạt động của các chính trị gia và các ngân hàng đồng lõa đã trở nên quá bình thường. Lý do cơ bản đối với nhiều hoạt động này rõ ràng là việc lạm phát không kiềm chế được song lại bị che đậy để giá vàng được giữ ở mức thấp giả tạo nhằm ngăn ngừa công luận lôi vấn đề này ra ánh sáng. Vì thế, Tổng thống Mỹ Bill Clinton (người dường như nằm trong số những người hoài nghi) đã ban hành một sắc lệnh rằng vàng sẽ được tháo khoán khỏi Fort Knox để kiềm chế giá. Song đáng buồn thay, dù quy mô của thủ thuật này không gì ngoài một hoạt động trong thời gian ngắn hạn, khi vàng có thể đơn giản được mua lại nhanh chóng mà không ai phát hiện ra, phần dự trữ có trong Fort Knox (hơn 8.000 tấn) thực sự đã bị sử dụng hết.

Để vượt qua được rào cản này (rõ ràng giá vàng vẫn cần phải giữ ở mức kiểm soát được), Chính phủ Mỹ đã tìm kiếm sự giúp đỡ của người Đức, những người đã đồng ý cho vay toàn bộ số vàng dự trữ của họ để phục vụ mục đích đó. Thật không may, điều này lại không đủ để ngăn chặn được dòng nước ngầm sôi sục của mức cầu về vàng, tổng cộng là 11.500 tấn vàng, gần bằng 5 năm cung ứng của các mỏ, và 368 tỷ đôla (trên mức giá cơ sở là 1.000 đôla cho mỗi ounce) hay 110 tỷ đôla (trên mức giá cơ sở là 300 đôla một ounce) đã bị lãng phí cho một doanh nghiệp không hiệu quả. Kết quả thực sự là kho dự trữ của cả hai nước này đều trống rỗng.

(Trích cuốn sách "Đầu tư vào vàng" do Công ty Alpha Books phát hành)

(Theo btmc)

Các tin mới hơn:

• Quá khứ lẫy lừng của hãng kim cương lớn nhất thế giới
  Không còn giữ vị trí độc tôn trên thị trường kim cương quốc tế nhưng De Beers là một tên tuổi được nhắc tới với tư cách là những người đặt nền móng cho ngành công nghiệp hào nhoáng này.
   (23/10/2012)
• Đôi điều về Platin
  Platin còn có tên gọi là bạch kim. Giống như vàng ở chỗ, người ta chỉ tìm thấy nó ở dạng tự sinh lẫn với vàng. Platin rất nặng, không bị oxi hóa nhưng khác vàng ở chỗ nó có màu trắng.
   (12/10/2012)
• 10 mẫu trang sức đá quý xa hoa nhất
  Kim cương và đá quý vốn là những nguyên liệu xa xỉ nhất khi chế tác trang sức, hãy cùng Xinh Xinh chiêm ngưỡng những món phụ kiện tinh xảo và xa hoa có khả năng "hạ gục" thị giác này nhé!
   (05/10/2012)
• Đeo ngọc thật tốt
  Người xưa cho rằng, đeo Ngọc trên người tốt cho Vận Khí, tốt cho Sức Khỏe, tốt cho Tiền tài...Vàng thời có giá, mà Ngọc lại vô giá.
   (25/09/2012)
• Lung linh trang sức đá Jasper
  Jasper là loại đá trầm tích silic thường gặp trong thiên nhiên ở những vùng có núi lửa dưới nước.
   (31/08/2012)

Các tin đã đưa:

• Hành trình của kim cương
  Từ các mỏ ở châu Phi, những viên kim cương qua tay vô số những người thợ trước khi yên vị trên ngón tay của các cô dâu.
   (16/02/2011)
• Bông tai gắn đá quý: một cách nhỏ để nhấn mạnh phong cách riêng
  Các chuyên gia về tâm linh tin rằng mỗi loại đá quý tượng trưng cho một điều gì đó. Mỗi viên đá có những chức năng nhất định hoặc khuyến khích một mặt nào đó của con người. Ví dụ, đeo đá Garnet được cho là có thể làm dịu bớt nỗi đa về những đổ vỡ trong cuộc sống hoặc gây ra  sự ghen tuông giữa những người đang yêu.
   (15/02/2011)
• Khối đá quý lần đầu xuất hiện ở Việt Nam
  Thế giới các loại đá luôn ẩn chứa những điều kỳ lạ , cho dù có tiến bộ đến mấy thì loài người vẫn không thể khám phá hết. Có lẽ vì thế, khối đá giống y chang một miếng thịt ba chỉ của ông Nguyễn Văn Mỹ - Giám đốc Trung tâm đá cảnh, gỗ lũa, tranh tượng dân gian Việt Nam mới đây đã gây ngạc nhiên lớn đối với những người chơi đá cảnh ở Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung.
   (15/02/2011)
• Khi đàn ông mang trang sức
  Tất cả các Pharaohs (vua Ai Cập – hầu hết là nam) ngày xưa đều mang trang sức thật đep, đôi khi mang quá lố để chứng tỏ sự giàu có và cá tính của ho. Các chàng trai ngày nay chỉ nên mang trang sức để thể hiên cá tính của mình.
   (15/02/2011)
• Trang sức tình yêu
  Hãy tạo điểm nhấn mới cho chính mình và những người yêu thương bằng bộ sưu tập nữ trang vàng dưới đây. Lối kết hợp từ vàng trắng, vàng, đá saphia, tozpa, cộng với ý tưởng độc đáo từ tình yêu thương đến sự may mắn.
   (14/02/2011)